Trong thực tiễn thành lập và điều hành doanh nghiệp, nhiều cá nhân, tổ chức vẫn gặp phải những vướng mắc trong việc xác định người đại diện theo pháp luật, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật không và trách nhiệm, quyền hạn của mỗi người được phân chia như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây:
- Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là gì?
Luật doanh nghiệp 2020 quy định:
Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật:
- Thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp;
- Trung thành với lợi ích của doanh nghiệp; không sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp, không lạm dụng địa vị, chức vụ và sử dụng tài sản của doanh nghiệp để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác;
- Thông báo kịp thời, đầy đủ, chính xác cho doanh nghiệp về việc người đại diện đó và người có liên quan của họ làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp chi phối tại các doanh nghiệp khác.
- Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chịu trách nhiệm cá nhân đối với những thiệt hại cho doanh nghiệp do vi phạm những nội dung nêu trên.
Quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật:
Tùy thuộc vào loại hình công ty, quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật được phân bổ tương ứng, doanh nghiệp có nhiều người đại diện theo pháp luật cần phải có những cơ chế giám sát lẫn nhau giữa những người đại diện và được quy định cụ thể trong Điều lệ của công ty một cách chặt chẽ, tránh chồng chéo thẩm quyền giữa những người đại diện theo pháp luật, tạo hiệu quả trong quản lý doanh nghiệp.
- Công ty có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật không?
Theo khoản 2 Điều 12 Luật doanh nghiệp 2020: “Công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Điều lệ công ty quy định cụ thể số lượng, chức danh quản lý và quyền, nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp. Nếu công ty có nhiều hơn một người đại diện theo pháp luật thì Điều lệ công ty quy định cụ thể quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện theo pháp luật. Trường hợp việc phân chia quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện theo pháp luật chưa được quy định rõ trong Điều lệ công ty thì mỗi người đại diện theo pháp luật của công ty đều là đại diện đủ thẩm quyền của doanh nghiệp trước bên thứ ba; tất cả người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm liên đới đối với thiệt hại gây ra cho doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan”
Theo đó, công ty TNHH và công ty cổ phần có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật và được thể hiện cụ thể tại Điều lệ của doanh nghiệp.
Đây là quy định rất phù hợp tạo điều kiện cho các doanh nghiệp:
Việc có nhiều người đại diện theo pháp luật giúp đáp ứng linh động được nhu cầu kinh doanh của doanh nghiệp, doanh nghiệp được toàn quyền quyết định số lượng người đại diện theo pháp luật cho mình. Đối với những doanh nghiệp lớn có cơ cấu tổ chức chặt chẽ và có sự giám sát phân chia công việc về từng mảng kinh doanh khác nhau hoặc cần sự hiện diện điều hành ở những quốc gia khác nhau trong cùng một thời điểm thì để thuận tiện cho vấn đề quản lý hay để tận dụng tận dụng được mọi cơ hội kinh doanh thì phải thông qua hai hay nhiều đại diện theo pháp luật.
Đồng thời định này sẽ hạn chế trường hợp doanh nghiệp chỉ có một người đại diện duy nhất mà người đại diện này bất hợp tác, không thực hiện đúng, đủ hay thực hiện sai trách nhiệm của mình trong quá trình quản lý điều hành doanh nghiệp trong nội bộ cũng như giao dịch với bên ngoài công ty.
Như vậy, công ty có thể có nhiều hơn một người đại diện theo pháp luật. Tuy nhiên, việc sử dụng bao nhiêu người đại diện theo pháp luật trong doanh nghiệp thì chủ doanh nghiệp cần cân nhắc xem xét kĩ. Một vấn đề các doanh nghiệp cần lưu ý là việc có hai hay nhiều người đại diện thì ai sẽ là người ký tên trên các giấy tờ thuế, ngân hàng? Việc ký tên các loại giấy tờ và ký kết các hợp đồng đúng quyền hạn của người đại diện trong doanh nghiệp sẽ đảm bảo tính pháp lý và bảo vệ được doanh nghiệp trước pháp luật.
Từ đó có thể thấy mô hình nhiều người đại diện theo pháp luật phù hợp với những doanh nghiệp lớn có cơ cấu tổ chức chặt chẽ và có sự giám sát phân chia công việc về từng mảng kinh doanh khác nhau. Hoặc những doanh nghiệp này cần người đại diện theo pháp luật điều hành ở nhiều quốc gia khác nhau trong cùng 1 thời điểm.
