Sáng chế là đối tượng quyền sở hữu công nghiệp và được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện nhất định theo quy định pháp luật.. Không phải đơn đăng ký sáng chế nào cũng được cấp văn bằng bảo hộ, phần lớn đơn đăng ký sáng chế không được chấp thuận bảo hộ do sản phẩm không đáp ứng về trình độ sáng tạo, hoặc đơn đăng ký không đáp ứng yêu cầu của pháp luật, hoặc đối tượng đăng ký bảo hộ sáng chế không thuộc đối tượng bảo hộ theo quy định của pháp luật. Nhữngđối tượng không được bảo hộ dưới danh nghĩa sáng chế đó là:
Điều 58 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định điều kiện bảo hộ đối với sáng chế như sau:
- Có tính mới,
- Có trình độ sáng tạo,
- Có khả năng áp dụng công nghiệp.
Ngoài ra, sáng chế này phải không thuộc đối tượng không được bảo hộ theo quy định tại Điều 59 Luật SHTT.
Theo đó, Điều 59 Luật Sở hữu trí tuệ quy định những đối tượng không được bảo hộ dưới danh nghĩa sáng chế là những đối tượng không đáp ứng đủ điều kiện để được bảo hộ dưới danh nghĩa SC theo quy định tại Điều 58. Bao gồm:
- Phát minh, lý thuyết khoa học, phương pháp toán học.
Các đối tượng này lại không đáp ứng được điều kiện về khả năng áp dụng công nghiệp quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 58 Luật sở hữu trí tuệ. Ví dụ như phát minh, về bản chất, phát minh là việc nhận ra những quy luật tồn tại một cách khách quan. Phát minh không thể trực tiếp áp dụng vào đời sống mà phải thông qua sáng chế.
- Sơ đồ, kế hoạch, quy tắc và phương pháp để thực hiện các hoạt động trí óc, huấn luyện vật nuôi, thực hiện trò chơi, kinh doanh; chương trình máy tính.
Những đối tượng này chỉ là sự thuần tuý thể hiện thông tin chứ không phải là một giải pháp kỹ thuật có thể ứng dụng vào công nghiệp trong thực tiễn. Vậy nên, đây cũng là loại hình không được bảo hộ dưới danh nghĩa là sáng chế. các đối tượng như Sơ đồ, kế hoạch, quy tắc và phương pháp để thực hiện các hoạt động trí óc, huấn luyện vật nuôi, thực hiện trò chơi, kinh doanh; chương trình máy tính” sẽ được bảo hộ theo quyền tác giả.
- Cách thức thể hiện thông tin:
Bản chất đối tượng này không phải là một giải pháp ký thuật có khả năng áp dụng cao trong công nghiệp mà chỉ là sự thể hiện thông tin.
- Giải pháp chỉ mang đặc tính thẩm mỹ là đối tượng không được bảo hộ sáng chế
Đối tượng này cũng là giải pháp nhưng không phải giải pháp kỹ thuật mà chỉ mang tính thẩm mỹ, không đem lại hiệu quả khi áp dụng trong công nghiệp.
- Giống thực vật, giống động vật, quy trình sản xuất thực vật, động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là quy trình vi sinh
Đặc điểm sinh học chung của các đối tượng này là có vòng đời không dài, trong khi thời hạn bảo hộ sáng chế theo quy định pháp luật là 20 năm. Cho nên để đảm bảo cho người tạo giống cây trồng có thể khai thác lợi nhuận và tái đầu tư cho các hoạt động sáng tạo của mình, việc bảo hộ với giống cây trồng sẽ theo một hệ thống riêng biệt do Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn trực tiếp quản lý
- Phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật
Việc bảo hộ sáng chế có mục đích chủ yếu là thương mại hóa. Trong khi đó các đối tượng phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật lại mang mục đích nhân đạo, liên quan trực tiếp đến sức khoẻ, đời sống của cả cộng đồng và xã hội, vì vậy nên không thể thương mại hoá hay tư nhân hoá các đối tượng này được.
Ngoài ra, những sáng chế trái với đạo đức xã hội, trật tự công cộng, có hại cho quốc phòng, an ninh (theo khoản 1 Điều 8 Luật SHTT) cũng là những đối tượng không được bảo hộ dưới danh nghĩa sáng chế. Bởi vì những giải pháp này có liên quan trực tiếp đến quốc phòng, an ninh của đất nước; cũng như cuộc sống và sức khoẻ của cả cộng đồng, nên vì mục đích bảo vệ quốc phòng an ninh các đối tượng này không được phép bảo hộ dưới danh nghĩa sáng chế.
Trên đây là những đối tượng không được bảo hộ quyền sáng chế theo quy định pháp luật hiện hành. Quý khách có thắc mắc về vấn đề này hãy liên hệ với Tư vấn Blue để được hỗ trợ.
